Alle Hens juni 1950

“Op Moeders an”

“Uit de ketting....!”
“Vallen het anker !”

Donderend vallen 8 ton gietijzer in het water, langzaam drijft de Doorman uit in het blauwe water van de Carliste Bay voor Barbados, tussen de Oregon Star van Nwe Orleans en de Lady Tyler van Liverpool.
“Strijken de kotters !”
“Klaar om vuilnisprauw aan bakboord waar te nemen !”
“Bootsman Hellema melden aan stuurboordsachtervalreep, spoed ! “
“Verboden vuil te storten over stuurboord ! “
“Van 16 uur bestaat er gelegenheid om tre passagieren, er vertrekt ieder halfuur een sloep naar de wal !“

“Ik ga de wal niet meer op, 't ziet er al net zo uit als Kingston, lijmen ze mij niet meer voor !”

De volle kotters varen het haventje van Bridgetown in en uit, een haventje vol stoere, hooggetuigde schoeners. Tussen de 'Santa Barbara' van Sint Vincent en de 'Antoinette' van Gaudeloupe klimmen we de volle, maar melasse ruikende kade op. Kleine kaartjes worden in je hand gedrukt:

Officers and men of the ....
Welcome to the Nelson-Bar,
the best place in Town !
The whole night music and pretty
girls, fresh and cheap drinks:
Nelsonstreet 9
 

In de schaduw der luifels zitten dikke fruitverkoopsters, oude Chevroletjes en ezelkarren, hoog opgetast met suikerriet, banen zich een weg door de te smalle straten.
Zoals Curaçao naar de olie ruikt, hangt er over Barbados de lucht van rum, die in grote vaten langs de straat op verscheping ligt te wachten. In de open goten vuil en dode ratten.
“Kees, daar is een lappieszaak, even kijken of d'r nog wat voor Moeders legt ?”
“Eerst een pijpje !”
“Doet dat nou niet, aan boord heb je het veel goedkoper......, wat zou de rum hier kosten ?”
“Sailors, sailors, buy something from the old lady, very good stuff”
“Hey Joe, gimmy a cigarette !”
“Chief, come inside and have a look, just a look ....beautyful souvenirs, everything very cheap....”

Door Bridgetown rijden grote open autobussen, die er uit zien als kermniskramen, volgeladen met kakelende kippen, fietsen, manden met fruit en vis. De stad is maar klein, voor je het weet sta je weer aan het drukke haventje. In roeibootjes scharrelt de zwarte havenpolitie, hun Napoleontische uniformen passen wonderwel bij de vele zeilschepen.

“We hebben zo'n trippie gemaakt”, zeggen de Jannen, die net terugkomen van een autobustocht, “ 'k dacht amper dat ik al thuis was, net Limburg, van de lage heuvels, mooie bomen, afijn, over 16 dagen.......!”
Het anders zo stille strand van het nog stillere Philipsburg op St.Maarten ziet er uit als Scheveningen in het hoogseizoen, oplopers van de Doorman.
“Piet, heb ik al 3 zeesterren opgedoken !”
“Janus zag net een zeeslangetje !”
Een sergeant vangt een kleine inktvis, een matroos beweert “een kleine vis met grote kop en geitenogen” waargenomen te hebben....
In de kleine winkeltjes wordt het laatste Westindische geld besteed, “we gaan tóch naar
uis”.
“Jongens, jongens, 't zit er haast op, met de platvoet gaan we naar zee !
“Nou nog 14 dagen !”
De thuisreis is begonnen, de tropen-barring zit diep weggestouwd in de plunjezakken, de zonnetenten zijn verdwenen.

We betalen weer met Hollands geld en hebben de douaneformulieren ingevuld, we varen thuis !!
Ajó, we gaan weer op Moeders an !!

Door Peter Spier

(foto 4375) Tekening gemaakt door peter Spier van de op het vliegdek geparkeerde Dakota tijdens zijn verblijf aan boord van de Doorman.

Na het laatste vertrek uit Willemstad bezoekt het smaldeel nog Kingston op Jamaica, Bridgetown op Barbados en Filipsburg op Sint Maarten.

(foto 7343) Overzicht van de Caribische Zee.

(foto 7344) Overzicht van het eiland Jamaica met de hoofdstad Kingston.

(foto 7345) Hedendaags straatbeeld in Kingston op Jamaica.

(foto 7363) Straatbeeld in Kingston op Jamaica omstreeks 1950.

(foto 7356) Overzicht van het eiland Barbados met de hoofdstad Bridgetown.

(foto 7348) Straatbeeld met verkeersagent op Trafalgar Square in Bridgetown op Barbados omstreeks 1950.

(foto 4620) Verpozen aan Barbados Beach door opvarenden van het smaldeel 5.

(foto 4621) Na een dergelijke onderbreking kunnen de mannen wel weer een aantal ‘dagen’ zee en de Karel Doorman aan.

Na het vertrek uit Barbados koerst de Doorman naar Sint Maarten voor een bezoek aan Philipsburg.
De kruiser Jacob van Heemskerck, met aan boord de smaldeel-commandant  de sbn J.J.L. Willinge en een deel van zijn staf, koerst naar San Juan op Puerto Rico, terwijl het fregat Johan Maurits van Nassau opstoomt naar Saba.

(foto 7366) Opname van Hr.Ms. Johan maurits van Nassau.

(foto 7353) Overzicht van de Bovenwindse eilanden.

(foto 4622) Zwemmen op Sint Maarten, nog een laatste duik in het aangenaam tropische water van de Caribbean.

(docu 0381)

Op woensdag 12 april 1950  verlaat de Doorman Sint Maarten en zet de koers uit richting Nederland. Ook de andere smaldeelschepen voegen zich bij de Doorman en dan gaat het smaldeel richting Azoren en verder naar Rotterdam.

In het Algemeen Handelsblad van 25 april 1950 het navolgende artikel.

“Karel Doorman” - als hulp op zee.

Hr.Ms. Karel Doorman, in konvooi op thuisreis, heeft gisteren midden op de Oceaan anderhalf-uur stil gelegen om medische hulp te verlenen aan een opvarende van het Noorse stoomschip Britisch Columbia Express.

De dokter en de chirurg van de “Doorman” zijn met de kotter naar het Noorse schip gegaan. De zeeman, voor wie de hulp was ingeroepen, werd naar de “Doorman” gebracht. Hij had een bloedvergiftiging opgelopen die zich ernstig liet aanzien. Dit was de reden dar beide artsen het noodzakelijk vonden de man aan boord van de “Doorman” te doen verplegen en te behandelen. Hij zal tot Rotterdam aan boord blijven. Het Noorse schip zette de reis voort naar Hamburg.

(foto 7354)

Op donderdag 4 mei 1959 arriveerde de Doorman weer in Rotterdam om haar vaste plaats op de boeien weer in te nemen.
Aan een reis van 122 dagen was een einde gekomen.

1950 | Reis prins Bernhard naar de West

Het groots opgezette officiële bezoek dat prins Bernhard in 1950 bracht aan 'De West' ging gepaard met een spectaculair vlootbezoek waaraan onder andere werd deelgenomen door het toenmalige vlaggenschip van de Nederlandse Marine, Hr. Ms. Karel Doorman, vernoemd naar schout bij nacht Karel Doorman die met zijn eskader ten onder ging in de Slag in de Javazee. De Doorman was een voor die tijd zwaar bewapend modern vliegkampschip met een lengte van 112 meter en een breedte van 34,8 meter. Het schip bood plaats aan een bemanning van 1509 koppen en circa 35 vliegtuigen. De Doorman heeft een passende plaats gekregen als achtergrond op de portretzijde van de penning waar prins Bernhard in uniform wordt afgebeeld. Langs de rand de reden van uitgifte van deze penning die werd ontworpen door Pol Dom. Na het zelfstandig worden van Indonesië werd in het begin van de vijftiger jaren ook op de Nederlandse Antillen en in Suriname nagedacht over de rechtsverhouding tussen het moederland en de 'overzeese gebiedsdelen'. Dit proces, dat in 1954 uitmondde in het Statuut van het Koninkrijk, wordt treffend samengevat in het citaat dat op de keerzijde is aangebracht.

(foto 7364)

(foto 7365a)

(foto 7365b)

Het verblijf van ZKH Prins Bernhard aan boord van Hr.Ms. Karel Doormen kreeg een vervolg.

ONTVANGST AAN BOORD VAN Hr .Ms .KAREL DOORMAN.

Prins Bernhard ziet films van zijn reis naar de West en ontvangt een verrassing. Op 16 mei 1950 is er hoog bezoek geweest aan boord, terwijl het vlaggenschip te Rotterdam op de boeien lag afgemeerd.
Nadat de Bevelhebber der Zeestrijdkrachten, vice-admiraal Jhr .E.J van Holthe en de Smaldeelcommandant, vice-admiraal J.J.L.Willinge, des middags waren gearriveerd, verscheen Z.K.H.Prins Bernhard, Inspecteur-Generaal der Koninklijke Marine, eveneens op de hem tijdens de reis naar de West vertrouwd geworden bodem.
Dit informele bezoek van de Prins gold de eerste vertoning van de films, die tijdens de oefenings- en vlagvertoonreis van het Smaldeel Nederlandse Antillen waren opgenomen. Van deze gelegenheid werd tevens gebruik gemaakt om Z.K.H. een verrassing te bereiden, nl. de aanbieding van een halter met tien schijven en een album met scheepstekeningen van Peter Spier.
"Geef acht" werd er in de grote vliegtuighangaar geroepen, toen de Prins met zijn gevolg binnentrad. Voor dit gezelschap en de pers werd de première vertoond van de film, die door Ltz.sd. F.Wassenburg was gemaakt van de reis, in aanwezigheid van de Prins, met het Smaldeel naar de Nederlandse Antillen, West-Indië en Noord Amerika.
Tot slot draaide men de alleraardigste kleurenfilm, die door de Prins, een enthousiast filmamateur, zelf was opgenomen tijdens eerder genoemde reis.
De Prins houdt van gewichtheffen.
Prins Bernhard toonde zich blij verrast over de *halter* die hem als geschenk, namens de gehele bemanning van de "Doorman", werd aangeboden.
Toen de Prins de reis met het "Smaldeel Antillen" maakte, viel zijn oog op de halter van een der officieren die hem gebruikte als middel om fit te blijven. De Prins, wiens eigen halter in oorlogstijd verloren is gegaan, meende dat een officier van de Zeedienst wel in staat is om een marineman te vinden die kans ziet om een halter te vervaardigen.
De commandant van de "Doorman", KTZ. C.W.Slot, die deze verzuchting ter ore kwam beloofde de Prins dat de mannen van zijn schip dit wel konden regelen.
Bij zijn bezoek op 16 mei werd hem dan ook deze halter, geheel vervaardigd aan boord, dan ook aangeboden in aanwezigheid van Vadm. Jhr.E.J. van Holthe, Vadm. J.J.L.Willinge en diverse autoriteiten behorende tot het gevolg van Z.K.H.
Bij de halter ontving de Prins tevens een fraaie kist met 5 grote en 5 kleinere gewichts-schijven.
Gelezen in: Onze Vloot Juni 1950.

(foto 4107) ZKH Prins Bernhard ontvangt de speciaal voor hem vervaardigde halter in de hangaar van Hr.Ms. Karel Doorman.
Foto De Dikke Boot van Arie Hoog.

(foto 7367)

Aanvullende informatie, belevenissen tijdens de reis, anekdotes en beeldmateriaal is nog steeds welken ten uitbreiding van de reis gegevens. Hiervoor kunt u contact opnemen met de webmaster.