Samenstelling van het smaldeel deze reis.

Smaldeelcommandant de commandeur A. van der Moer.

Hr.Ms. Karel Doorman (R81), vlaggeschip, commandant ktz C.E. Wolderling;
Hr.Ms. De Zeven Provincien (C802), commandant ktz G. Zeiler;
Hr.Ms. Poolster (A835), commandant ktz E. Roest;
Hr.Ms. Limburg (D814), commandant kltz F.B. Hamilton;
Hr.Ms. Drenthe (D816), commandant ktz P.J.F. van der Meer Mohr;
Hr.Ms. Noord-Brabant (D810), commandant kltz H.J. Meert;
Hr.Ms. Zeeland (D809), commandant kltz J.W.M. Wevers;
Hr.Ms. Van Nes (F805), commandant kltz J.L. Langenberg;
Hr.Ms. Van Speijk (F802), commandant kltz J.H. Weijers;
Hr.Ms. Potvis (S804), commandant ltz 1 R.J.M. Speckens;
Hr.Ms. Dolfijn (S808), commanadnt ltz 1 E.J.H.G van Swaaij;
Hr.Ms. Walrus (S802), commandant ltz 2oc B.A. Siemons;
Vliegtuigsquadron 4, commandant ltzv 1 J.V. van Zuidam;
Vliegtuigsquadron 8, commandant ltz 1 R.H. Bosveld.

Op vrijdag 20 oktober 1967 vertrok vanuit de haven van Den Helder Hr.Mis Poolster naar de Ierse Zee, waar het schip op maandag 23 oktober 1967, vanuit het Loch Striven, opstoomde naar het oefengebied van smaldeel 5.

Op maandag 23 oktober 1967 in de namiddag vertrokken achtereenvolgens uit de haven van Den Helder Hr.Ms. Walrus, Dolfijn, Van Nes, Van Speijk, De Zeven Provincien, Drenthe, Zeeland en Noord-Brabant.
De Doorman verliet eerst om 23.45 uur die avond de haven van Den Helder, vermoedelijk vanwege het getij in verband met de hoogte van de waterstand
Aan boord van het vlaggeschip drie journalisten van de NOS, die de volgende dag opnames zouden gaan maken van het oplanden door de vliegtuigsqadrons.

Op dinsdag 24 oktober 1967 kwamen de vliegtuigsquadrons 4 en 8 oplanden.
Het oplanden van de helikopters verliep moeiteloos.
Het oplanden van de Grumman Trackers had meer voeten in de aarde (op het vliegdek).
Het tweede toestel maakte een lichte crash zonder persoonlijke ongelukken. Dit leverde in ieder geval zeer realistische beelden op.
De filmploeg vloog nog de zelfde dag per Grumman Tracker terug naar het vliegveld Valkenburg (MVKV).

Op deze dag dinsdag 24 oktober 1967 embarkeerde de vlagofficier MLD, de sbnv W. de Groot, aan boord van de Doorman voor een kort bezoek. Ook deze vlagofficier kwam per Grumman Tracker aan boord.

Op woensdag 25 oktober 1967 debarkeerde de snbv W. de Groot en werd door Tracker terug naar de wal gevlogen.

In slecht weer werd opgestoomd in de richting van Het Kanaal.

Op donderdag 26 oktober 1967 moest het kwalificeren van de vliegers worden afgebroken in verband met het zeer slechte weer en sterke deining in de Golf van Biskaye. De onderzeebootjager Noord-Brabant deed op dat moment dienst als volgjager.

Op vrijdag 27 oktober 1967 was er nabij de kust van Portugal een rendez-vous met de overige smaldeelschepen, in nagenoeg dezelfde samenstelling als de 1e najaarsreis.
Tijdens deze reis was echter Hr.Ms. Walrus vervangen door Hr.Ms. Dolfijn.
Hierop werd de reis voortgezet en werd opgestoomd in de richting van Kaap St. Vincent op weg naar de Straat van Gibraltar.
Ook daar was het weer aanvankelijk te slecht voor vliegoperaties, maar later kon er wel gevlogen worden.

Op dinsdag 31 oktober 1967 werd ten zuiden van Malaga door de Doorman, samen met het fregat Van Speijk, brandstof en/of andere vloeistoffen overgenomen vanuit de bevoorrader Poolster.

Op woensdag 1 november 1967 was het weer in de Middellandse Zee weer te slecht voor het uitvoeren van vliegoperaties, dit was een gevolg van een zware Mistral. De volgende dag kon er weer gevlogen worden.

Op vrijdag 3 november 1967 werd de haven van Toulon aangedaan. Na het afgeven een saluut door de Doorman, meerden de schepen van het smaldeel af aan de steigers van het marinecomplex l’Arsenal.

Vanaf maandag 5 november 1967 werden onderhoudswerkzaamheden verricht.

(foto 4654) Hr.Ms. Karel Doorman loopt de haven van Toulon binnen met op het voordek de Grumman Trackers geparkeerd en op het achterdek de Sikorsky helicopters.
Foto via Dutchfleet.net.

(foto 7777) Aankomst Hr.Ms. Karel Doorman in de haven van Toulon op 3 november 1967.

(foto 7778) Nogmaals de aankomst van Hr.Ms. Karel Doormanin de haven van Toulon.

(foto 6723) Aankomst Hr.Ms. Dolfijn in de haven van Toulon.

(foto 4651) Op het voordek staan geparkeerd negen Grumman Trackers. Standaard waren er meestal acht Trackers aan boord geembarkeerd. Op de achtergrond de marinehaven in Toulon.
Foto ANP via Dutchfleet.net.

(foto 4651a) Tekening van de opstelling zoals boven gefotografeerd.

(foto 6713) Een Sikorsky S-58 heli en de Grumman Trackers 164 en 165 geparkeerd in de hangaar van de Doorman. De enige foto’s waarover de webmaster beschikt, waarop zowel de 164 als de 165 voorkomen, is de Trackers aan dek in Toulon en deze van de hangaar. Vermoedelijk is deze foto dan ook gemaakt tijdens deze reis.

(foto 1270) De onderzeebootjager Hr.Ms. Limburg nadert de haven van Toulon. De SB sloep wordt al gereedgemaakt om te strijken.

(foto 3347) De afgemeerde schepen van het smaldeel gezien vanaf de Doorman. Op de voorgrond een gepavoiseerde kruiser “Colbert” van de Franse marine. Daar achter vervolgens de twee nieuwe fregatten  Van Speijk en Van Nes en twee aan twee de vier onderzeebootjagers.
Foto ontvangen van Jaap de Moor.

(3348) Nogmaals een blik op de afgemeerde schepen van het smaldeel in de haven van Toulon. We zien nu de naam “Colbert” van de Franse kruiser.
Foto via Dutchfleet.net.

(foto 5070) Nogmaals een kleurenopname van de afgemeerde Nederlandse fregatten en onderzeebootjagers. Er lagen nu mogelijk meer Nederlandse schepen in Toulon dan in Den Helder.
Foto ontvangen van Rob Becker.

(foto 5069) Opname vanaf het vliegdek van de Doorman in de haven van Toulon.
Foto ontvangen van Rob Becker.

(foto 5072) De afgemeerde Nederlandse onderzeeboten van het smaldeel in de haven van Toulon. Links Hr.Ms. Potvis en rechts Hr.Ms. Dolfijn, welke Hr.Ms. Walrus had vervangen.
Foto ontvangen van Rob Becker.

Op maandag 13 november 1967 kwam er een eind aan het bezoek van Toulon en vertrok het smaldeel weer naar zee.

(foto 7779) Het vertrek van Hr.Ms. Karel Doorman uit de haven van Toulon op 13 november 1967.

Op dinsdag 14 november 1967 een drukke dag aan boord van de Doorman. Op zee werd olie overgenomen vanuit de bevoorrader Poolster. Deze BOZ operatie werd aan boord van de Doorman gadegeslagen door Franse marine attache’s en journalisten.

(foto 4611) Hr.Ms. Poolster neemt positie in aan SB zijde van Hr.Ms. Karel Doorman. Het bevoorradingsschip gezien vanaf het halfdek van de Doorman.
Foto ontvangen van Jaap de Moor.

(foto 5098) Olie overgeven vanuit de Poolster naar de Doorman.
Foto Geheugen van Nederland.

Verder op die dinsdag 14 november 1967 vertrokken er drie Grumman Trackers naar het Franse vliegveld Nimes Garons. Daar werd ZKH Prins Bernard en zijn gevolg, waaronder zijn adjudant opgehaald en overgevlogen naar Hr.Ms. Karel Doorman. Van deze aankomst aan boord en de bezoeken aan andere schepen van het smaldeel is een afzonderlijke pagina gemaakt.

Op woensdag 15 november 1967 voer het smaldeel in gesloten formatie voor het maken van foto’s vanuit een helikopter ten behoeve van de marine voorlichtingsdienst en de pers.

(foto 6719) Kleuren opname van het gehele smaldeel in 1967. Zie voor de namen van de schepen de foto met nummers hieronder.

(foto 5097) Smaldeel 5 in november 1967 in de Middellandse Zee, gezien vanuit een helicopter.
Foto Geheugen van Nederland, Jacques Klok.

1. Hr.Ms. Van Nes (F805);
2. Hr.Ms. Van Speijk (F802);
3. Hr.Ms. Drenthe (D816);
4. Hr.Ms. De Zeven Provincien (C802);
5. Hr.Ms. Poolster (A835);
6. Hr.Ms. Karel Doorman (R81);
7. Hr.Ms. Limburg (D814);
8. Hr.Ms. Zeeland (D809);
9. Hr.Ms. Potvis (S804);
10. Hr.Ms. Dolfijn (S808);
11. Hr.Ms. Noord-Brabant (D810);

(foto 2160) Het smaldeel 5 met een van de Sikorsky helicopters van VSQ 8, van waaruit de foto-serie werd gemaakt.
Foto ontvangen van Theo Versteeg.

(foto 1359) Het smaldeel en een helicopter vanaf de zijkant gezien.

(foto 2161) Het smaldeel gezien van achter met de onderzeeboten als sluitstuk.
Foto ontvangen van Theo Versteeg.

Op die woensdag 15 november 1967 werd ZKH Prins Bernard en zijn gevolg weer overgevlogen naar de wal.
Verder een vervolg van de oefeningen ten NW van de Balearen.
In de avond een splitsing van het smaldeel in een deel dat een bezoek ging brengen aan Valencia en het andere deel, waaronder de Doorman, voor een bezoek aan Barcelona.

Op donderdag 16 november 1967 verder oefenen ten W van Mallorca, waabij het Amerikaanse vliegkampschip USS Saratoga waargenomen kon worden.

Op vrijdag 17 november 1967 liepen de Doorman, Poolster, Noord-Brabant, Limburg, Van Nes, Potvis en Dolfijn de haven van Barcelona binnen. De overige smaldeelschepen liepen de haven van Valencia binnen.

Op zondag 19 november 1967 een folklore optreden van Spaanse dansgroepen in het Pueblo Espanol waarvan diverse opvarenden genoten. Hier zijn ook diverse opnames van gemaakt.

(foto 2157) Hr.Ms. Karel Doorman afgemeerd in de haven van Barcelona met rechts op de achtergrond de berg “Montjuic”.
Foto ontvangen van Theo Versteeg.

(foto 0932) Stappen in het op de berg Montjuic gelegen “Poble Espanyol” met daarin bouwstijlen uit geheel Spanje.
Foto webmaster.

(foto 2818) Verschillende opvarenden wonen een dansshow bij in het Poble Espanyol, waar ook weer dansen uit geheel Spanje werden opgevoerd.

Voor meer foto’s van Barcelona, zie ook  - Reizen & havens -- havens index - en dan  - Barcelona -.

Op maandag 20 november 1967 werd ook dit bezoek aan Barcelona afgesloten en kozen de schepen weer zee.

Op woensdag 22 november 1967 maakten alle smaldeelschepen weer rendez-vous op zee om gezamenlijk weer verder de oefeningen af te werken.

(foto 5103) Een Grumman Tracker van VSQ 4 in de landing, de deklandingshaak zal nu elk moment een remkabel grijpen. Links de batsman met radio verbinding naar het vliegtuig.
Foto Geheugen van Nederland.

(foto 5104) Een mooie opname juist voordat de deklandingshaak een remkabel zal grijpen en de Grumman Tracker op het vliegdek “valt”.
Foto Geheugen van Nederland.

(foto 5102) De Sikorsky S-58 met nummer 143 is geland, achter deze helicopter zien we dat  kennelijk nog een tweede heli assistentie krijgt bij de landing.
Foto Geheugen van Nederland.

Op dinsdag 28 november 1967 was de Doorman weer als een “moeder” voor de jagers en gaf olie over aan de jager Drenthe en hierna aan de Limburg. Tevreden gingen de jagers hierna stuurboord uit. Er werd tijdens deze reis meerde malen een BOZ operatie uitgevoerd tussen de verschillende smaldeelschepen met een hoofdrol voor de Poolster en de Doorman.

(foto 5071) De onderzeeboorjager Hr.Ms. Zeeland stoomt langzij Hr.Ms. Karel Doorman. We zien in het water het kielzog van vermoedelijk Hr.Ms. Poolster. Gezien de gebakste stand van de radars en de lopen van het kanon op de jager omhoog, neemt deze positie in aan SB van de Poolster (het kielzog) en neemt de Doorman olie over van BB zijde Poolster.
Foto ontvangen van Rob Becker.

Op woensdag 29 november 1967 ging de Doorman op de rede van Portsmouth voor anker voor het aan boord nemen van de Staatssecretaris van Defensie en 34 hoofdredacteuren van de Nederlandse pers. Hierna stoomde de Doorman Het Kanaal door op weg naar de Noordzee.

Op donderdag 30 november 1967 een rendez-vous op de Noordzee met de jagers voor een demonstratie met jagers en vliegtuigen.
Tot slot een fly-past van de 9 Grumman Trackers over de Doorman, waarna een vlucht naar het MVKV volgde.
Hierna een rendez-vous tussen de Doorman en het fregat Van Nes, waarna de jagers hun eigen koers gingen varen.

Omstreeks 17.50 uur die donderdag 30 november 1967 ging de Doorman voor anker op de rede van Den Helder, terwijl het fregat Van Nes de haven van Den Helder binnen liep.
Omstreeks 22.00 uur liep ook de Doorman de haven binnen en werd afgemeerd.

Dit betekende het einde van de 2e najaarsreis en tevens het einde van het vaarjaar 1967 voor de Doorman. Tijd voor het winterverlof met Sinterklaas, Kerst en Oud- en Nieuwjaar.