DEEL 6

(foto 4405) De Nederlandse vlag aan de vlaggenmast op het achterdek met daaronder het bordes met het 4 inch kanon.
Foto ontvangen van Martin den Butter.

(foto 4406) De Karel Doorman in Glasgow voor het laden van de 15 Fireflies voor Indie. Aan de vlaggenmast op het achterdek de Nederlandse vlag.
Foto ontvangen van Martin den Butter.

(foto 4407) In Glasgow werd de naam Karel Doorman opgehangen ter hoogte van het halfdek. De ex-Nairana heeft een nieuwe naam.
Foto ontvangen van Martin den Butter.

Dinsdag 27 augustus 1946.
Liggen gemeerd a.v. 08.45 tot 13.30 uur laden 9 Fireflies. 14.00 uur zetten extra meertrossen en ankerketting aan de wal ivm het te water laten van een schip.

Woensdag 28 augustus 1946.
Liggen gemeerd a.v. 08.15-09.45 uur rookverbod voor het gehele schip ivm laden van benzine in de vliegtuigen. Generaal schoon schip. Laden stores en victualiën.

De Karel Doorman had nu ruim 900 man aan boord waarvan 600 oorlogsvrijwilligers. De marineluchtvaartdienst MLD was een groep apart van vliegeniers tot vliegtuigmakers en blokkentrekkers met van alles daar tussen in en in alle rangen en standen. Onze monteurswerkplaats was een lange ruimte die voorheen dienst had gedaan als parachute-packingroom en voorzien van een flinke patrijspoort. Dit laatste is het vermelden waard daar verblijven alle inpandige ruimten waren waar geen streepje daglicht binnen kon dringen. De elektroclub had aan het hoofd een ingenieur, een ltz 2e klas, gevolgd door sgtmaj. Schmol en de sgt. Schaller, De Jong en Vosser, kpl. Okkenburg. Wij de jongens in overall waren met 28 man, mooi om over 4 wachtdivisies te verdelen. De elektrische installaties aan boord waren zeer omvangrijk, meer dan 200 elektromotoren het merendeel voor de ventilatie, verder diverse pompen, de kombuis, de verlichting, de kompassen, het noodaggregaat, de lieren en nog veel meer, deze oceaanreus zou geen meter kunnen varen zonder elektriciteit. De machinekamer was de meest indrukwekkende fabriek van allemaal. Voor de aandrijving der schroeven stonden in de machinekamer twee reusachtige dieselmotoren, alleen al de enorme zuigers en krukassen waren bezienswaardigheden. In de machinekamer was ook het elektrobedieningspaneel zo groot als een huiskamerwand. Van hieruit werden alle stroomvoorzieningen geregeld.

Donderdag 29 augustus 1946.
Liggen gemeerd a.v. 08.00 uur laden stores en victualiën. 12.00 uur gaan over op zeewacht. 13.30 uur meerrol, voeren X, Y stuittoestand uit. 13.50 uur loods aan boord. 13.55 uur stoomklaar. 14.00 uur ontmeren met behulp van 4 sleepboten. Na ontmeren bedanken 2 sleepboten. Varen met behulp van 2 sleepboten vooruit de Clyde af. 14.25 uur aftrap meerrol. 16.39 uur gooien sleepboten los. 16.50 uur loods van boord. 20.50 uur in peiling van Alisa Craig lighthouse.

(foto 4906) Alisa Craig lighthouse.

Vrijdag 30 augustus 1946.
Vervolgen koers en vaart a.v. 01.20 uur krijgen zicht van Chicken Rock. 04.15 uur krijgen zicht van Skerries. 04.30 verliezen zicht van Chicken Rock. 04.35 uur krijgen zicht van Holy Head. 06.10 uur verliezen zicht van Skerries. 15.40 uur krijgen zicht van drijvende mijn. Stoppen machines en manoeuvreren naar vuurpositie. Openen vuur met twee SB oerlikons. 16.00 uur mijn gezonken. Vervolgen koers 210. 16.30 uur krijgen zicht van Smalls lt.h. i.p. 090. 18.35 uur Smalls lt.h. uit zicht. 19.35 uur wisselen naamsein met HMS Buchanon. 23.30 uur krijgen zicht van Pendeen Watch lt.h.

(foto 4873) Chicken Rock lighthouse.

(foto 4897)  Penden Watch lighthouse met uitzicht op de Atlantische Oceaan.

Zaterdag 31 augustus 1946.
Vervolgen koers en vaart a.v. 01.50 uur houden bestek bij op peiling Wolf Rock en Pendeen Watch. 04.00 uur voeren met variërende koersen en vaarten op en neer bezuiden Penzance Bay. 06.40 uur komen ten anker voor BB anker i.p. Penzance 316. 08.00 uur hijsen vlag, geus, top en pavoiseervlaggen ter ere van de verjaardag van Hr. Majesteit koningin Wilhelmina. 08.15 uur motorkotter naar de wal. 09.00 uur alle hens, toespraak door de commandant. 09.30 uur hijsen motorkotter, vangen aan met indraaien. 09.48 uur anker gelicht. 10.10 uur bepalen koers 214. 13.00 uur zondagse dienst ivm verjaardag Hr. Majesteit koningin Wilhelmina. 18.25 uur stoppen SB machine ivm defect.

Op 29 augustus zijn de trossen in Glasgow los gesmeten en met mooi weer vertrokken. De Ierse zee was een aanloopje naar de Atlantische Oceaan. Wat ons nog verder te wachten stond was te beginnen een lange reis van ruim drie weken naar Zuid Afrika. We gingen echter nog eenmaal voor anker. Dat was op 31 augustus koninginnedag en we lagen stil bij de zuidelijkste punt van Engeland (Lands End bij Penzanse). Er werd gepavoiseerd met heel veel vlaggetjes uit de toverdoos.

Eind, augustus 1946 waren wij gereed voor vertrek, toen plotseling een jeugdig officier van de Technische Dienst naar Nederland werd ontboden. Hij moest voor de krijgsraad terechtstaan.
Nu was zijn grootste zorg dat hij de reis naar Indië zou missen. Wij beloofden naar hem uit te zien nabij de Z.W.-punt van Engeland, indien hij daar op eigen risico naar toe wilde komen. Op de afgesproken plaats in de baai van Penzance zagen wij op 31 augustus een eenzame figuur, die door onze sloep werd afgehaald en zo werd de ondeugd beloond.

(foto 3372) Hr.Ms. Karel Doorman ligt stil in de baai terwijl haar sloep weer bij het schip terug komt. De sloep is reeds vast gemaakt om weer omhoog gehesen te worden. Onderwijl zijn enkele bemanninsleden bezig om aan boord klimmen.
Foto ontvangen van Rinus Verschuren.

Zondag 1 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. op weg naar Simonstown. 09.45 uur SB hoofdmachine op ong. 76 omw. ivm reparatie brandstofleiding. 14.00 uur bepalen koers 193, brandstofleiding van SB hoofdmachine gerepareerd en vermeerderen tot 88 omw. 18.45 krijgen zicht van land i.p. 135. 20.35 uur krijgen zicht van Kaap Finisterre. Radar 293 bij.

Maandag 2 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 00.40 uur verliezen zicht van Kaap Finisterre. 04.00 uur radar 293 bij tot licht worden. 08.45 rookverbod voor het gehele schip ivm benzine laden. 09.00 uur oefening exercitie linker 4’’ kanon. 09.30 uur oefening communicatiesysteem. 10.15 uur oefening exercitie beide voor pom-poms en SB oerlikons. 11.45 uur schaften. 13.10 rookverbod opgeheven. 14.00 uur baksgewijs, na afloop gezondheidsinspectie gehele bemanning.

Woensdag 4 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 09.00 artillerie lessen 4” kanonnen en SB oerlikons. 10.15 artillerie les BB oerlikons. 15.35 uur krijgen radar contact Tererife i.p. 220, afstand 90’. 20.02 uur krijgen zicht van Tenerife.

Donderdag 5 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 09.00 oefening exercitie voor pom-poms. 09.30 uur oefening exercitie 4” kanon en oefening communicatie systeem.

Het eten was niet slecht alleen die voor mij veel te vette erwtensoep op maandag stond me tegen. Sommige vonden dat juist lekker maar ik griezelde er van. Hierna een toetje van Indisch eten wat ik toen nog niet lustte. Rijstepap met suiker en rozijnen had ik zelfs graag, maar deze droge rijst vermengd met restjes van gisteren (dat dacht ik) hoefde ik niet en bami was ook al zo iets. Maar ja wat een boer niet kent..... Dat zou wel veranderen, op de Doorman ging ik aan dat Indische eten wennen en na een poosje had ik liever nasi of bami dan die vette snert. De rest van de week was het voor baksgewijs piepers jassen, die werden door het zeuntje naar de kombuis gebracht om te worden gestoomd. De groenten waren toen koolsoorten, met een stukje vlees en jus was het best te pruimen. Andere groenten hebben we lang op moeten wachten. De officier van administratie was de inkoper daar waren we van afhankelijk. Ik denk dat de goeie man voorheen gevaren heeft op een koolschuit in de buurt van Broek op Langedijk, hij kon misschien de koollucht niet missen.

Zaterdag 7 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 07.00 uur zetten radar 293 af ivm defect. 09.00 uur infanterie exercitie MLD personeel. 11.00 uur ronde commandant door de verblijven. 11.05 uur zetten radar 277 bij. 14.20 uur zetten radar 277 af.

Maandag 9 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v.  07.52 uur zetten radar 293 af. 14.30 uur schietoefening BB oerlikons op luchtballonnen. 23.00 uur zetten radar 277 bij.

Dinsdag 10 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v.  10.15 uur oefening behandeling richter 4” kanon en beide achter pom-poms.

Bij het naderen van de Evenaar werd het onrustig aan boord er broeide iets. Er zou flessenpost opgepikt zijn met de mededeling dat de God der wereldzeeen Neptunus met eega en gevolg onderweg was voor een bezoek aan Hr.Ms. Karel Doorman. De bewuste dag was 11 september 1946. Via de scheepsomroep werd alle hens aan dek gepraaid. Allemaal de badkuip in ging natuurlijk niet en daarom werden 20 dopelingen geselecteerd, allemaal figuren die op de een of andere manier waren opgevallen. In onze groep was dat lange Van Mourik. Na een toespraak die niemand verstond zonder microfoon waren er het uitreiken van onderscheidingen aan de commandant, de pater en de dominee op karnavalsmanier. Bij dergelijke gelegenheden sta ik niet graag voorop en nu zeker niet. Ik heb dus niet alles kunnen volgen. Wel weet ik van horen zeggen, dat de officier van administratie een extra onderscheiding heeft ontvangen: De orde van Koolrups met Spitskoolbladeren. Hierna volgde de doping en dat ging er niet zachtzinnig aan toe. Er waren er een paar die achteraf zeiden: “Ik dacht dat ze me wilden verzuipen”. Na twee uur was de laatste gedoopt en op dat moment werden de brandkranen open gedraaid en de brandslangen op de menigte gericht, sommigen werden finaal ondersteboven gespoten. We hebben allemaal een doopcertificaat ontvazngen met een doopnaam, die van mij was mossel. De echte dopelingen kregen een ingekleurd certificaat met een fraai handschrift, dat was ook wel verdiend. Hierna werd het schip weer op koers gebracht en ging alles weer over in de orde van de dag.

Woensdag 11 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 09.00 uur oefening exercitie linker 4” kanon en SB oerlikons. 10.15 uur BB oerlikons. Van 13.50-15.15 uur liggen gestopt voor ontvangst Z.H. Neptunus aan boord. 15.15 uur vervolgen koers en vaart a.v.

(foto 3380) Traditiegetrouw kwam ook nu weer de koning der zeeën Neptunus aan boord. Ook nu weer waren er vele dopelingen aan de beurt voor het bekende waterbad.
Foto ontvangen van Rinus Verschuren en John de Jong.

(foto 3381) Ook deze keer weer het bekende certificaat als bewijs van de ‘doop’.
Foto ontvangen van Rinus Verschuren.

(foto 7709) Het dopen kan beginnen.
Foto ontvangen van John de Jong.

(foto 7711) Eerst even lekker insoppen en dan.....
Foto ontvangen van John de Jong.

(foot 7712) ...hup de ‘badkuip’ in voor een spoelbeurt.
Foto ontvangen van John de Jong.

(foto 7713) Met vereende krachten gaat ie koppie onder.
Foto ontvangen van John de Jong.

(foot 4825) De commandant toont trots zijn ontvangen “Grootkruis in de Orde van de Drijvende Balie”.
Foto van Jan Wullink via Dutchfleet.

Op weg naar de Oost.

Omstreeks 1 september 1946 werd koers gezet naar Simonstown.
Op woensdag 11 september 1946 werd de Evenaar gepasseerd en het schip en bemanning vereert met de komst van ‘Neptunus’. Vele schepelingen ondergingen de daarbij gebruikelijke doop.
Wij hadden veel oorlogsvrijwilligers aan boord, waarvan slechts weinigen ooit de evenaar hadden gepasseerd, zodat het overschrijden daarvan moest worden gevierd. Na een telegramwisseling met de mij onbekende Neptunus, die zijn bezoek aankondigde, ontving ik een programma dat o.a. de navolgende zinsnede bevatte: ten 1400 nautisch volkslied, onder de tonen daarvan klimt Neptunus met zijn gevolg aan boord en wordt overgefloten door de schipper en adelborsten, de commandant heet Neptunus welkom en biedt een borrel aan." Neptunus reikte mij een 16-puntige koperen ster uit (kennelijk in de machinekamer vervaardigd) met de inscriptie: Grootkruis in de Orde van de Drijvende Balie.

Donderdag 12 september 1946 in de Atlantische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 10.30 oefening alarm. Schieten met oerlikons en pom-poms op aantal ballonnen. Beoefenen noodstuur inrichting. 11.15 uur einde oefening alarm. 14.30 uur schijfschieten geweer voor div. C.

Gezien de toestand in het toenmalige Ned.-Indië moest met het gebruik van vuurwapenen rekening worden gehouden. Onze timmerlieden maakten een grote vierkante geweerschietschijf die op de achterlift werd gezet.
De geweerschutters stelden zich ter hoogte van de brug op. Het schieten geschiedde ploegsgewijs, officieren, onderofficieren, matrozen, stokers etc. Ik had voorheen onze oefeningen in het geweer schieten altijd weinig reëel gevonden: in werkelijkheid wordt er toch teruggeschoten en men moet leren goed te richten en het geweer snel te hanteren ondanks de spanning waaronder men is blootgesteld. Door het tijdselement in te voeren hoopte ik dat de schutters althans enigermate onder spanning zouden worden gezet. Iedere schutter kreeg 2 houders met elk 5 patronen en elke ploeg mocht, naar ik meen binnen 20 sec., zo veel van deze patronen verschieten als men kon. Dat deze oefening zin had bleek alleen reeds door het feit dat één der schutters een houder met patronen achterste voren wilde vastmaken. De groep officieren behaalde het hoogste aantal punten.

(foto 4428) Gezien de drukte van zowel schutters als toeschouwers zal het hier wedstrijd geweerschieten betreffen. Er werd ook geoefend met geweerschieten door het landingsdetachement aan boord.
Foto van Jan Wullink via Dutchfleet.

(foto 4828) Opname tijdens de schietwedstrijden op het vliegdek. Er werd zowel als oefening en als wedstrijd met het geweer geschoten. Voor de officieren was er ook pistoolschieten.
Foto ontvangen van Martin den Butter.

(foto 5057) Nogmaals een opname van het geweerschieten aan boord van de Doorman.