DEEL 8

Vrijdag 11 october 1946 in de Indische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 01.30 uur verliezen radar echo van N.Keeling i.p. 075 afst. 20’. Zetten radar type 293 af.

(foto 4373) Bij de nadering van Batavia werden de Fireflies opgevoerd naar het vliegdek. Aan dek werden ze gereed gemaakt om te kunnen afvliegen.
Foto NIMH via Dutchfleet.

(foto 0493) De Firefly F-25 wordt over het dek naar de startpositie geduwd.
Foto ontvangen van Gerard Haas.

(foto 4830) Op het vliegdek wordt alles in gereedheid gebracht voor het afvliegen van de Fireflies naar het vliegveld van Kemajoran.
Foto van Jan Wullink via Dutchfleet.

Afvliegen Fireflies.

Met onze 15 knopen kwamen wij gaande weg in de buurt van de Cocos of Keeling eilanden. Wij liepen dank zij onze radar des nachts tussen de eilanden van deze groep door, de koers was nu op Straat Soenda afgezet.
Wij moesten allereerst ruim 100 zeemijlen zuidwaarts varen van de ingang van Straat Soenda, om genoeg wind te vinden voor het opstijgen der vliegtuigen, want deze waren volledig uitgerust en hadden de wind hard nodig om van het dek los te komen. Het afvliegen verliep vlot ondanks het feit dat de piloten in bijna 2 maanden niet hadden kunnen oefenen.
Op zaterdag 12 oktober 1946 en op zondag 13 oktober 1946 vlogen de Fireflies af van de Karel Doorman op weg naar het vliegveld Kemajoran bij Batavia. Het gebeurde in twee groepen omdat er te weinig vliegers aan boord waren. De vliegers van zaterdag werden met een Catalina terug gevlogen naar de Doorman om op zondag de tweede groep Fireflies naar het vliegveld te vliegen.
 

Zaterdag 12 october 1946 in de Indische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 05.00 uur overal MLD personeel. 06.05 uur krijgen radar melding van Hr.Ms. Van Galen i.p. 071 afstand 22’. 06.20 uur krijgen Hr.Ms. Van Galen in zicht i.p. 147. 06.40 uur stoppen beide machines. 07.32 uur CZN Indie  vice-admiraal A.S. Pinke komt aan boord. Halen wimpel neer, hijsen commandovlag. 07.40 uur bepalen koers 066, 14’, 92 omw. Geven order aan Hr.Ms. Van Galen te volgen op 500 yds afstand. 08.03 bepalen koers 145, zetten aan tot beide machines 105 omw = 14,5’ voor afvliegen vliegtuigen. 08.11-08.15 uur afvliegen van vier vliegtuigen. 08.37-08.40 uur afvliegen van drie vliegtuigen. 08.55 uur koers 042, varen in verband met Hr.Ms. Van Galen. 09.00 uur vliegrol bedankt. 16.00 uur positie 07.44.0 Z en 104.00.0 E.

(foto 4831) Deel van het vliegdek en personeel bij het afvliegen, op de voorgrond de richtantenne.
Foto Jan Wullink via Dutchfleet.

(foto 4826) Een Firefly wordt naar zijn startpositie geduwd door de dekcrew.
Foto Jan Wullink via Dutchfleet.

Zondag 13 october 1946 in de Indische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 00.37 uur stoppen beide machines bij diepteaanwijzing van het echolood van 12 m en minder. Halen Asdic-dome binnen. 00.42 uur zetten aan tot 40 omw. 01.20 uur stoppen. 01.30 uur komen ten anker voor BB anker i.p. 6.40.8 Z en 105.32. O. 08.05 uur ankerrol op post, stoomklaar. 08.15 uur passagiers aan boord van Catalina vliegboot. 08.45 uur anker gelicht. 09.00 uur ankerrol bedankt.11.15 uur zetten aan tot 105 omw. = 14,5’ en draaien in de wind af. 11.21-11.23 uur vliegen 4 Fireflies af. 11.50-11.52 uur vliegen 4 Fireflies af. 12.00 varen in formatie met Hr.Ms. Van Galen. 16.15 uur alle hens, toespraak van CZM Nederlands Indie. 17.00 uur krijgen zicht van ‘dwars in de weg’ i.p. 036. 21.49 uur krijgen zicht van twee prauwen BB vooruit. Geven Hr.Ms. Van Galen opdracht voor onderzoek.

(foto 5450) De Catalina met de vliegers van de 1e serie gaat landen bij de Doorman om zowel de bemanning als post over te zetten naar de Doorman. De vliegers zullen de 2e groep Fireflies naar de wal vliegen.
Foto Nuyten en/of Wullink via Jaap de Moor.

(foto 4829) De Catalina tussen Hr.Ms. Karel Doorman en Van Galen. Met de Catalina werden de vliegers van de eerste serie weer terug gebracht om de volgende Fireflies naar de wal te vliegen.
Foto Jan Wullink via Dutchfleet.

Snel waren de Fireflies uit het gezicht, de vliegtuigdirektie-officier meldde dat zij de goede richting bleven vliegen, kort daarop verdwenen zij van het radarscherm. Alle vliegtuigen arriveerden goed en wel op Kemajoran, waarbij van één toestel het landingsgestel bezweek.
De laatste van de 15 Fireflies aan boord heeft zoo juist het vliegdek verlaten, de laatste van een serie vlotte starts in den Indischen Oceaan ten Zuiden van Java. De lift zakt naar beneden in den hangar en een gapende ruimte achter op het dek geeft een kijkje naar beneden in de grote hall, waar kort geleden nog de opgevouwen Fireflies met ongeduld het moment van den start afwachtten. Zoo'n start brengt iets met zich mee. De wind speelt hier een alles overheerschende rol. Zonder wind verlaat geen Firefly de "Karel Doonman", zonder wind verliest het schip een groot deel van zijn nuttig effect. Zeemanschap en vliegcapaciteiten gaan hand in hand aan boord van een vliegdekschip. Zonder goede zeelieden doen de vliegers niets en zonder vliegers heeft de "Doorman" weinig reden van bestaan. Want voor de vliegtuigen is het tenslotte gebouwd. Een start begint met een manoeuvre van het schip, om de meest gunstige samenwerking tot stand te brengen tusschen de snelheid en windkracht.
Het schip gaat in de wind liggen, recht tegen de richting van de wind in, dus. Midderwijl zijn de vliegtuigen met de lift aan dek gebracht, de motoren zijn aangeslagen en de eerste kist komt naar voren. Even recht zetten in de lengte-richting van het schip, daar wordt zij afgezwaaid en met voldraaienden motor rent zij het vliegdek af, met een, in dit geval 33 mijls-wind tegen, verkregen door 15 mijl snelheid van het schip en een 18 mijls wind.
Zoo ging het vijftien maal, zeven maal op Zaterdag, achtmaal op Zondag, met één minder vlotte afwerking, doordat van één Vuurvlieg het landingsgestel weigerde naar binnen te gaan. Maar Kemajoran kon de "vlieg" gemakkelijk halen, al is vanzelfsprekend de snelheid wat minder. De landing van deze "vlieg" verliep vlot, doch een collega zakte door zijn pooten en liep een behoorlijke schade op. De commandant van de Marine Luchtvaartdienst in het Oosten, Kap.t.zee Teetenburg, die per Catalina in de Welkomsbaai aan boord was gekomen, maakte een van de starts mee en verliet het schip op voor een vlieger waardige wijze.
Een van de zeven "Firefly"-vliegtuigen, die Zaterdagmorgen vroeg waren opgestegen van het Nederlandsche vliegdekschip "Karel Doorman", dat zich ter hoogte van de Christmas-eilanden bevindt, verongelukte te ongeveer 11 uur, toen de groep landde op Kemajoran. De bestuurder van het vliegtuig werd niet gewond, aldus Aneta.
Te ongeveer tien uur was de eerste groep Firefly-vliegtuigen, onder commando van officier-vlieger eerste klasse G. Volkersz, veilig op Kemajoran geland. In twee groepen waren de vliegtuigen '5 ochtends van de "Karel Doorman" vertrokken. Van de tweede groep vliegtuigen seinde gedurende de vlucht een der vliegers aan zijn groepscommandant, dat hij zich in moeilijkheden bevond en waarschijnlijk zou moeten besluiten terug te keeren.Dit vliegtuig landde echter een half uur na de rest van de groep te halftwaalf op Kamajoran. Een ander vliegtuig van de tweede groep maakte bovengenoemde crashlanding. Het ligt in de bedoeling, dat de vliegers, die Zaterdag op Kemajoran zijn geland, per Catalina naar de "Karel Doorman" teruggevlogen zullen worden en dan een nieuwe groep Firefly-vliegtuigen naar Batavia zal vliegen
Daar kwam in de Welkomstbaai de torpedobootjager Hr. Ms. van Galen met de commandant Zeemacht, vice-admiraal A. S. Pinke in onze buurt, waarvan laatstgenoemde zijn vlag deed hijsen op het vliegdekschip. Hij woonde het afvliegen van de Fireflies op onze brug staande bij en vertrok daarna voor ons uit naar Tandjong Priok.

(foto 4643) Drukte op de open brug van Hr.Ms. Karel Doorman tijdens het afvliegen van de Fireflies.
Foto ontvangen van Jaap de Moor.

(foto 5454) De start van een Firefly tijdens het afvliegen.
Foto Nuyten en/of Wullink via Jaap de Moor.

(foto 5457) Tijdens het afvliegen deed Hr.Ms. Van Galen dienst als ‘volgjager’ om te kunnen ingrijpen bij problemen tijdens de vrije start van de Fireflies.
Foto Nuyten via Jaap de Moor.

(foto 5449) In formatie vliegen de Fireflies naar het vliegveld Kemajoran nabij Batavia.
Foto Nuyten via Jaap de Moor.

De vliegtuigen zijn allen goed geland op het vliegveld Kemajoran bij Batavia. Er waren ook andere berichten van horen zeggen en daar moesten we het de komende tijd mee doen. Dat had waarschijnlijk te maken met de bemoeienissen van de Marinestaf in Batavia. Bij onze seiners werden van hen berichten en tegenberichten ontvangen, dat werkt de kletspraatjes wel in de hand. Nu werd er koers gezet naar Tandjong Priok de havenstad van Batavia.

In volle zee, op Zaterdagmorgen, had vice-admiraal Pinke, die zich aan boord van de "Van Galen" bevond, Hr .Ms. "Karel Doorman" reeds welkom geheeten. Zijne Exellentie ging aan boord en maakte de reis tot Batavia mee. "We waren blij dat we de "Van Galen" zagen, was de reactie aan boord van de "Doorman", toen wij aan boord kwamen". "Van 25 September af, toen we Simonstown in Zuid-Afrika verlieten, hebben we geen schip meer gezien en het begon aardig taai te worden". Dat kunnen we ons voorstellen, doch overigens is de bemanning van het schip wat dit betreft  wel iets gewend. Op 26 augustus vertrok zij n.l. uit Glasgow en kwam op 20 september in Simonstown aan.

(foto 5455) Vice-admiraal Pinke op het vliegdek ter hoogte van het eiland tijdens het toespreken van de bemanning.

Maandag 14 october 1946 in de Indische Oceaan.
Vervolgen koers en vaart a.v. 00.52 uur komen ten anker voor BB anker i.p. 5.53.1 Z en 106.50.8 E. 04.00 uur controleren verscherpte gewapende uitkijken. 05.35 uur stoomklaar, ankerrol op post. 05.30 uur draaien anker in. 05.55 uur gaan anker op. Stomen naar het geveegde kanaal van Tandjong Priok. 06.20 uur passeren buiten boei. Varen op zicht van boeien door het geveegde kanaal met sluittoestand X.Y.Z. 06.50 passeren zuidkant van het geveegde kanaal. Stomen naar de ankerplaats ter rede van Priok. 07.23 uur komen ten anker voor BB anker i.p. 06.04. Z en 106.53.5 E. 07.30 uur bepalen reewacht. MK op 4 uren notice. 07.35 uur commandant zeemacht met staf van boord. Halen commandovlag neer. 08.05 uur strijken motorboot, motorkotter en beide whaleboten. 09.35 uur officieel bezoek van den commandant aan den NOIC (Nederlands Oost-Indie Commando) en den den CZM.

Aankomst in Tandjong Priok (Batavia).

Op zondag 13 oktober 1946 aankomt in Tandjong Priok, via straat Soenda tussen Sumatra en Java, de haven van Batavia op Java.
Wij liepen de haven van Tandjong Priok binnen en merkten spoedig dat deze tijdens de Japanse bezetting belangrijk was aangeslibd. De meermanoeuvre verliep daardoor minder vlot, omdat het schip met de motoren tegen elkaar inwerkende, precies andersom draaide dan mocht worden verwacht. De zuiging onder het schip was te sterk, gaven wij minder vermogen dan ging het beter. De miniatuur sleepbootjes konden niet veel uitrichten.

Dinsdag 15 october 1946 rede van Tandjong Priok.
Liggen gemeerd a.v. 08.00 uur stoomklaar, vangen aan met indraaien anker. 08.40 uur loods aan boord, gelicht anker. Varen op aanwijzing loods de haven van Tandjong Priok in. 09.00 uur binnen de pieren krijgen assistentie van 2 sleepboten. 09.45 uur liggen gemeerd over BB aan de kade van Rotterdamsche Lloyd. 13.00 uur bezoek van NOIC Priok captain E,Tynedale RN en kapt.ltz. Den Boeft OAZ (oudst aanwezig zeeofficier) te Priok (later commandeur en smaldeelcommandant smaldeel 5 op de Karel Doorman II) 14.00 uur geven gelegenheid tot passagieren.

(foto 4390) Bij aankomst in de haven van Tandjong Priok krijgt de Karel Doorman assistentie van sleepboten.
Foto Marinemuseum via Dutchfleet.

(foto 4438) Een van de sleepboten welke de Karel Doorman in de haven van Tandjong Priok bij het afmeren gaat assisteren.
Foto ontvangen van Martin den Butter.

(foto 4439) Nogmaals een opname van een van de sleepboten.
Foto ontvangen van Martin den Butter.

(foto 4440) Zicht vanaf het halfdek op een sleepboot en de haven.
Foto ontvangen van Martin den Butter.

(foto 4441) Tijdens het afmeren is het stevig doorwerken op het halfdek.
Foto ontvangen van Martin den Butter.