|
Op deze pagina ontvangen persbericht uit krant Freemantle. Ontvangen van Bert Bannink.
Vlootbezoek Hr.Ms. schepen Karel Doorman, Limburg en Groningen aan Freemantle.
door: Ton Priemus - Willagee, West Australia.
Maandag 11 Juli 1960
In deze periode was ik bus chauffeur in Fremantle en kwam zodoende nogal dikwijls in gesprek met passagiers. Zo kwam ik ook in gesprek met een paar haven arbeiders op weg naar hun werk. Die vertelde me,"morgen komen er Nederlandse oorlogschepen aan. Die willen hier in Fremantle aanleggen .Het zal echter niet doorgaan, want we laten ze niet binnen omdat ze onderweg zijn naar Dutch New Guinea en daar hebben ze niets te maken". De Unions zouden daar wel een stokje voor steken. En zo begonnen er zes interessante dagen voor Fremantle.
Volgende morgen Dinsdag 12 Juli stond in de krant:
Nederlandse "Carrier" kan waarschijnlijk niet aanleggen.
Het Nederlandse Vliegtuigmoederschip de "Karel Doorman" zal vandaag waarschijnlijk niet aan kunnen leggen in Fremantle omdat de Australian Seaman's Union (bond) een "ban" heeft opgelegd. De union heeft besloten om geen personeel beschikbaar te stellen om de sleepboten en de loods boot te bemannen die de Carrier en de Jagers " Limburg" en "Groningen" moeten assisteren.
De schepen arriveren deze morgen in Gage Road en zullen naar verwachting afmeren aan de Noord Kade tussen negen en tien uur.
De sterke rukwinden die vandaag verwacht worden zullen het afmeren van de grote Carrier bemoeilijken zonder de hulp van sleepboten. De twee Jagers zullen daar geen last van ondervinden.
Verblijf van zes dagen.
De drie oorlogschepen zijn op weg naar Nederlands Nieuw Guinea en zijn van plan om zes dagen in Fremantle te blijven. Een afgevaardigde van de Seamans Union in Fremantle zei gisteren dat geen assistentie zal worden verleend voor de drie oorlogschepen. De Union is van mening dat het conflict tussen Indonesia en Holland op vreedzame manier opgelost moet worden.
Op dezelfde pagina stond ook een stukje over een protest in Holland. Vertaald is het als volgt:
Protest in Holland.
Den Haag, Maandag.
Ongeveer 150 leden van de "Nederlandse Pacifistische Socialistische Partij" hielden een drie uur sit-down actie. Ze zaten voor het Ministerie van Defensie als protest tegen het zenden van Nederlandse troepen naar NNG.
In Augustus en September zijn ongeveer 800 Nederlandse millitairen naar dit gebied gestuurd en ongeveer 1000 Nederlandse matrozen zijn er al als waarborg tegen eventuele Indonesische infiltratie pogingen....
Het leek wel oorlog
Dinsdagmorgen 12 Juli had ik een werkpauze tussen 8 uur en 10.30 uur . Het was niet de moeite waard om naar huis te gaan dus bleef ik in de Cantine van de Bus Co. waar ik werkte. Ik zat met anderen te praten terwijl we een kop koffie dronken. Plotseling hoorde we het geraas van vliegtuigmotoren. Het leek wel of er een hele zwerm vliegtuigen net over de daken zou komen scheren. Ook hoorden we kanonschoten. Het leek erop alsof er een oorlog was uitgebroken en we er middenin zaten. Iedereen rende de cantine uit naar buiten om te kijken wat er gaande was.
Onze cantine was niet meer dan een kilometer van de haven af, want dat leek de richting te zijn waar al die geluiden vandaan kwamen.
In de lucht was echter niets te zien. Het geweld van de vliegtuigmotoren werd steeds sterker maar we zagen geen vliegtuigen overkomen. De kanonschoten kwamen uit de richting van Fremantle, het waren flinke knallen van zwaar kaliber geschut. Niemand begreep wat er allemaal aan de hand was. Met de sterke wind vanaf zee was het geraas oorverdovend, maar er viel niets te zien in de lucht...
De kanonschoten stopte en na verloop van een bepaalde tijd (ik weet niet meer hoe lang) hield het geraas van vliegtuigen ook op. Het was werkelijk een raadsel, niemand wist wat er gebeurd was en we gingen maar terug naar binnen.
Ik had geen moment aan de Nederlandse oorlogschepen gedacht. Later in de middag toen ik naar huis ging en de kranten onder ogen kreeg, werd het me duidelijk.
Een bericht in de Daily News was als volgt:
12 Juli 1960.
Het 15000 ton metende vliegtuigmoederschip de "Karel Doorman" van de Nederlandse Marine, meerde vandaag af in Fremantle, zonder hulp van loods of sleepboten.
In winderige natte weerscondities , werd het schip rondgedraaid in de haven en naar de kade getuwd door vier vliegtuigen die op het vliegdek waren vastgezet, met hun draaiende motoren. Dit was noodzakelijk omdat er een stakingsactie werd gevoerd door de Australische Seamens Union.. Woordvoerders van de Union beweren dat de voorgenomen reis van deze schepen een kritische situatie zou veroorzaken tussen de Indonesische en Nederlandse Regering .
De Karel Doorman en de Jagers Limburg en Groningen zijn in Fremantle voor een zes dagen durend bezoek . Ze voeren door de 'heads' van de Fremantle Haven' om ongeveer 8.30 uur onder het welkom van een 21 saluutschoten van het 3rd Field Regiment.
De Karel Doorman liep de haven binnen waar ze een anker liet vallen.
Door gebruik te maken van de windkracht van de propellers van de Avengers, die op het dek vast gemaakt stonden, werd het schip rondgedraaid met de boeg naar de open zee.
Dit verklaarde het geluid van vliegtuig motoren en kanonschoten dat Fremantle in opschudding had gebracht...
15 Juli 1960
De havenstad Fremantle biedt een verontschuldiging aan tegenover haar gasten.
De burgermeester bood zijn verontschuldiging aan, aan de officieren van de drie oorlogschepen in de haven, voor de acties die verleden Dinsdag het afmeren hadden bemoeilijkt.
Burgermeester Dhr Samson wensten, Commodore A P Ferwerda, Captain A J Marcus en de officieren van de Karel Doorman en de Jagers Groningen en Limburg, een hartelijk welkom, op een receptie, gegeven door het gemeente bestuur.
Toen het paard op hol was deden ze de stal dicht.
Om de eer een beetje te redden besloot de Union 'middags om de ban op de Nederlandse schepen op te heffen. Ze waren nu toch al binnen...
Vertaling van het krantenartikel gedateerd 13 Juli was als volgt:
Union heft de ban voor de Nederlandse schepen op !
De "black ban" die Maandag opgelegd was aan drie Nederlandse oorlogschepen in Fremantle bij de Seamans Union werd gisteren middag opgeheven. De Seamans Union secretaris D K Dans stemde hierin toe op een verplichte conferentie samengeroepen bij de President van de Arbitration Court, de rechter Mr Nevill .De conferentie was aangevraagd bij de Stevedoring Companies, en werd ook bijgewoond bij de Fremantle Haven Autoriteiten, en de Painters en Dockers Union secretaris Paddy Troy.
Zeeman Ontslagen.
De "ban" had tot resultaat gehad dat een zeeman, die weigerde de loodsboot naar de Carrier KD te bemannen, was ontslagen gisteren. Deze man, de enige die lid van de Union was op die boot, was al 35 in dienst van de Fremantle Haven Authorities. Een afgevaardigde van de Haven Authorities zei dat nu, na het opheffen van de ban, haast wel zeker zou zijn dat deze zeeman zijn baan terug zou krijgen.
De Jagers "Limburg" en " Groningen" legde gisteren aan op de Noord Kade kort na de "Karel Doorman"
De kade stond vol met Nederlandse emigranten die de schepen verwelkomden. Er stonden ook afgevaardigden van de "linkse" Politieke partijen met wat spandoeken. De pers deed het beste wat ze kon doen en maakte er gewoon geen melding van......
Ingezonden stukjes in de kranten van verontwaardigde Australiers.
De havenarbeiders moeten eerst hun eigen straatje vegen voor ze buitenlandse politiek gaan bedrijven.
De acties van de Seamens Union zijn beledigend voor veel Australiërs. De Nederlanders behoren tot de beste immigranten in ons land. Zou er ooit een lid van de Seamans Union bediening geweigert worden in een winkel omdat zijn maat in Malaysia aan het vechten was tegen de daar aanvallende Indonesiers? Wie zou er dan het hardste roepen: " Nederlands Nieuw Guinea behoord aan de Papoea's. Laat de Nederlanders alstublieft hun eigen zaken afhandelen.
De pers was zeer geintereseerd in de Nederlandse Schepen.
Bijlage, gepubliceerd in de "Western Australian" 13 juli 1960.
De aankomst van de Karel Doorman gisteren had twee reunies als resultaat. Voor Mevr van de Meekerg uit Belmont was het de eerste keer in vier jaar dat ze haar broer John Spijkers , een lid van de bemanning, weer ontmoette.Het was tevens de eerste keer dat deze matroos zijn neefje David (2), en zijn nichtje Suzanne (1) zag. Een voormalig lid van de Nederlandse Marine Dhr Martin Pryt die nu in Perth woont hielp een handje bij het aanleggen van het schip aan de Noord Kade.
De Karel Doorman meerde veilig aan zonder assistentie van sleepboten. Een loods die buiten de haven naar het schip was gebracht met een prive vaartuig, bracht haar in de haven. Het schip werd rondgedraaid aan het bakboord anker met de kracht van de propellers van vier vliegtuigen die waren opgesteld op de Carriers' vliegdek. The vliegtuig motoren werden ook gebruikt om het schip aan de kade te brengen. De Seamens-Union verklaarde gisteren middag de "ban" als opgeheven.
De leden van de Nederlandse Marine waren soms ook het middenpunt van belangstelling om andere reden tijdens deze visite aan Fremantle.
17 Juli 1960 Matrozen helpen zoeken na botsing .
Meer dan 50 Nederlandse matrozen hielpen politie bij het zoeken naar een baby van vijf maanden. waarvan men dacht dat het uit een auto geslingerd was tijdens een botsing met een trein op de spoorweg kruising in Swan Street, North Fremantle. Een wandelwagentje dat uit de auto gevlogen was werd op de spoorlijn gevonden. Drie passagiers waren ook uit de auto geworpen en waren bewusteloos. Na twintig minuten zoeken ontvingen de zoekers bericht vanuit het hospitaal dat de 21 jarige moeder verteld had, dat ze de baby thuis had gelaten .
Luitenant Leonard Giles Terry, 23 jaar, uit Johnson parade, Mosman Park werd ernstig gewond met een schedelbasisfractuur.
Luitenant Terry was de chauffeur van het oude model Ford sedan. Hij is de divisie-officier op het nieuwe training centre H.M.A.S Leeuwin. Zijn echtgenote Penelope Terry is in het Fremantle Hospitaal met schaafwonden en een hersenschudding opgenomen. De Nederlandse Marine Officier Adolf van Seters (28) van het vliegdekmoederschip Karel Doorman is in Fremantle Hospitaal met gebroken ribben.
Hij was een van de inzittenden.
De politie denkt dat Luitenant Terry's auto uit de richting Noord Kade kwam, en stopte voor de signaallichten aan de spoorweg kruising.
Toen een trein richting Fremantle voorbij en de auto zijn weg vervolgde, werd deze aangereden door een locomotief op weg naar Perth. De auto werd 45 meter meegesleurd en is waarschijnlijk verscheidene keren omgerold.
Het is me niet bekend hoe het verder met de gewonden is afgelopen maar mischien zijn er onder ons ex marine leden die hier meer over weten. De bereidheid van het Nederlandse Marine personeel om te helpen bij het zoeken naar deze baby maakte een gunstige indruk op de inwoners van Fremantle.
Vrijwel elke dag zocht de krant naar 'nieuwtjes' over de Hollanders en hun schepen. Soms moesten ze het ver zoeken..
Matroos 1ste Klas Herman Sermondt ( knielende) Rudy Wesselink en Jan Heeremans ontschepen 50 Hollandse kazen , meestal Limburgse, vanaf de Carrier 'Karel Doorman'
Deze zijn bestemd voor de bemanningen van de begeleidende torpedobootjagers.
De Karel Doorman heeft ongeveer 500 Limburgse en Groningse kazen aan boord om de bemanningen te voeden totdat zij weer terug zijn in hun thuishaven.
De 'linkse' Union volgden de communistische richtlijnen, gedicteerd door Rusland, en probeerde met alle middelen om Nederland en andere Koloniale machten tegen te werken.
Ze verwachten op die manier sympatie te verwerven van Aziatische volkeren.
Gedurende de visite van de Karel Doorman kwam het volgende spotprentje in de krant.
In deze cartoon geeft de cartoonist de opinie,( waar veel Australiers het mee eens waren), dat Indonesië onmogelijke eisen stelde aan Nederland.
Hoe, volgens de cartoonist, de Nederlanders er over dachten kun je wel aan het gezicht van de matroos zien ! !
In deze cartoon klaagt Subandrio tegen Sukarno over Nederland. (de Nederlandse matroos)
(vertaling): Hij maakt misbruik van onze " lucht-rechten" .....want hij ademt.! ! !.
Na op 13 Juli, gedwongen te zijn geweest om op eigen kracht binnen te varen, met behulp van vliegtuigmotoren ,bood de Union toch maar aan om assistentie te verlenen bij het vertrek van de Nederlandse schepen.
Deze assistentie werd echter"om veiligheids redenen" door de Nederlandse Marine Bevelhebbers beleefd geweigerd.
Dit schreef de pers er over op 19 Juli 1960.
Pin Wiel vertrek ! ! !
De Nederlandse Carrier de "Karel Doorman" weigerde gisterenmorgen sleepboothulp bij het verlaten van de haven.
Om los te komen van de Noord Kade gebruikten ze de kracht van zeven van haar vliegtuigen opgelijnd aan het vliegdek, en kabels die vastgelegd waren aan de boeien in de haven.
Matrozen die langs de relingen van de schepen stonden moesten hun petten vasthouden, terwijl de mensen op de kade nauwelijks op de been konden blijven door de kracht van de vliegtuigpropellers terwijl deze "Pinwiel" manouevre uitgevoerd werd.
Een paar honderd mensen ,meestal Hollandse emigranten, wuifden een vaarwel aan de Karel Doorman en de Jagers Limburg en Groningen. De drie schepen zijn onderweg naar Nederlands Nieuw Guinea rond de Zuid en Oostkusten van Australia, zonder nog een haven aan te doen.
Finale --- Het einde van de visite..! ! !
In 1960 toen deze visite aan Fremantle werd afgelegd door de Nederlandse oorlogschepen woonde ik in een suburb (buitenwijk ) van Fremantle, ongeveer 7 km van de kust en de haven. Maandag 18 Juli had ik een vrije dag en was een beetje aan het tuinieren. Als mijn geheugen me niet bedriegt was het om ongeveer 12.30 of 13.00 uur toen we plotseling weer het geluid van vliegtuig motoren hoorden in de verte.
Het klonk alsof het nog meer vliegtuigen waren dan de week daarvoor (Dinsdag 12 Juli aankomst KD). Het was natuurlijk direct duidelijk wat dat was, maar we we waren er wel verbaast over. De Unions hadden toch geen 'Black Ban' meer over de schepen ?!. Het geluid in de verte maakte duidelijk dat de Karel Doorman de haven verliet, en weer op de vliegtuigmotoren.
Dit keer waren het meer motoren die we hoorden. Toen de KD binnen kwam had ze vijf Avenger vliegtuigen op het dek. Deze keer stonden er echter zeven op het vliegdek vast gebonden. De reden waarom is me niet helemaal duidelijk, waarschijnlijk omdat ze tegen de westelijke wind uit moest varen.
De Commandant van deze vloot had de diensten van de Seamans Union " om veiligheids redenen" beleefd afgewezen, en de voorkeur gegeven aan het gebruik van eigen vliegtuigen, zoals uit de krant bleek.
Het voortreffelijk gedrag van de bemanning, gedurende hun verblijf in Fremantle en Perth ( o.a hun behulpvaardigheid bij het vrijwillige zoeken naar een baby na een spoorweg ongeluk ( 15 Juli1960)) bezorgde hen veel vrienden, en liet een goede verstandhouding achter.
De Koninklijke Nederlandse Marine wekte met haar "Zeemanschap" en zelfstandig optreden in moeilijke omstandigheden,respect en bewondering op van de Australische bevolking..
|
