Dagelijkse orders voor vrijdag 28 mei 1948.

06.00 Overal - 06.30 Schaften - 07.00 Baksgewijs z.i. dekken en verblijven vegen.
Divisie C. Hr.Ms. Karel Doorman aan boord. Zo snel mogelijk indelen en uitpakken.
09.45 Kleden in Zondags tenue, baaie hemd, witte muts of pet.
10.15 Gehele equipage, uitgezonderd zij die op post staan, aantreden baksgewijs op het vliegdek aan B.B. in rotten van 9.
Volgorde: Officieren (HOSMD Vinke); Onderofficieren (Chef d’Eguipage); Dekdivisies A, B, C en D; Vliegdienst; Machinekamer, Leiding Ltz. 1 Corsten.
Divisie-chefs en onderofficieren van de divisies assisteren en treden daarna in.
Gewapende wacht bestaande uit 36 man mariniers treden aan. Commandant Kapt.d.Marns. Spanjer
Bij het aantreden stilte betrachten.
4 valreepsgasten bij de valreep voor eerbewijzen na de overdracht.
Bij vlaggestok 2 seiners, geus 1 seiner, vlag Vice Admiraal op slipsteek voorgehesen.
Aankomst autoriteiten c.f. programma.
11.00 Overgave schip.
Bij vlag verwisselen en iedere keer, wanneer het geweer gepresenteerd wordt, brengen alleen de officieren de groet.
11.40 Einde plechtigheid. Autoriteiten gaan naar de kajuit c.q. longroom. Rechtse rot officieren geleidt de gasten naar de longroom - Engelsen treden aan op de wal en marcheren af.
Officieren krijgen valreepsgasten en worden overgefloten.
Equipage blijft aangetreden op het vliegdek en maakt front naar B.B. als de Engelsen afmarcheren.
Gewapende wacht legt in, nadat de Engelsen het vliegdek hebben verlaten.
De helft treedt aan op het halfdek.
11.45 uur Aan de valreep vier valreepsgasten. Op het halfdek gewapende wacht o.l.v. Sergt.Maj.d.Marns. Wacht wordt niet meer geinspecteerd.
12.10 tot 12.30 Hoge militaire autoriteiten verlaten het schip.
12.30 Vertrek van andere autoriteiten.
12.00 Schaften. Indien de dienst het toelaat ten 13.00 passagieren.
De gehele dag valreepsgasten.
13.15 Appel wachtsvolk, zieken en gestraften, SBD-oefening.
16.30 Theewater
19.30 Appel wachtsvolk, zieken en gestraften.

Onderstaande gegevens uit het boekje “Een waar verhaal” van Kees Verkooijen.

Op 9 maart 1948 vertrok de Karel Doorman I, de QH-1, voor de laatste keer uit Nederland. Dit was het geleende vliegkampschip van de Engelse marine. De voor deze reis aangevulde bemanning bevatte de eerste zeemiliciens van na de oorlog, ook enkele kersverse beroeps en adelborsten. De reis ging naar Plymouth in zuidwest Engeland, waar enkele dagen later werd afgemeerd.
Ongeveer 400 meter van de Doorman lag een vliegkampschip in het droogdok met de naam HMS Venerable. Dit zou de nieuwe Karel Doorman II moeten worden.
Dit was een moderner vliegkampschip en had al een staat van dienst en was daarom aan een opknapbeurt toe en lag daartoe in het dok.
Er waren geen voorzieningen aan boord, alles moest via een hoge en lange loopplank aangevoerd worden, ook de elektriciteit. De onderhoudswerkzaamheden werden door Britse marinemensen uitgevoerd, het was nog een Engels schip.
Het duurde niet lang of een deel van de bemanning van de Karel Doorman I moest gaan helpen. Dat betekende dat elke morgen na baksgewijs een groep moest afmarcheren naar de Venerable en tussen de middag terug. Er werd met de Engelsen iets geregeld om aan boord van hun schip te kunnen eten en slapen. Op de wal waren toiletten en een wasgelegenheid ingericht, wel ongemakkelijk maar toch beter dan op en neer van het ene schip naar het andere.
Begin april 1948 is de eerste groep overgeplaatst van de Doorman naar de Venerable.  Het werd daar steeds drukker aan boord en het bleef behelpen. Het af- en aan marcheren hield nog een tijdje aan en daar werd misbruik van gemaakt door ons als pakezels te gebruiken. Dit leek een stukje film uit de tijd van de slavernij toen er nog geen vrachtauto’s bestonden, er werd alleen niet geslagen. De laatste keer voor mijn overplaatsing kreeg ik een pul verf van meer dan 10 kg op mijn nek.
Op 26 april 1948 was mijn overplaatsing naar de Venerable een feit.
De overheveling van de bemanning ging steeds sneller en op 28 mei 1948 vond de officiele overname en teruggave der schepen plaats.
HMS Venerable werd omgedoopt tot Hr.Ms. Karel Doorman II.
Een dag later zijn we vertrokken naar Rotterdam. We hadden al enige tijd een periodiek Karel Doorman krantje onder de naam KADOPOST. Het was niet meer dan een stenciltje dat op het prikbord werd geprikt. Nu was het uitgebreider en kwam in elk verblijf terecht. De thuisvaart van de nieuwe aanwinst staat hierin prima beschreven.

Tijdens een vliegrol was er een streng rookverbod. Uit de KaDoPost:

Advies aan onze Commandant. Een bordje ophangen met het opschrift:
“Wie hier een SIGARET opsteekt
is voorgoed de SIGAAR, die zal
ik een dusdanige PIJP laten roken.
dat hij er voor altijd TABAK van heeft”.

In de Kadopost werd het vaar- en oefenschema voor de maand juni en vervolgens de maand juli vermeld.
Van Nieuwediep (Den Helder) weer naar Rotterdam, aankomst 2 juli op de eerste platvoet. Rotterdam, vertrek 10 juli op de voormiddag op weg naar de Moray Firth, aankomst aldaar op 12 juli op de dagwacht. Daarna tot en met 23 juli 1948, oefenen met deklanden met vliegtuigen van de Marine Luchtvaart Dienst.
Op dit schip werd voor het opstijgen gebruik gemaakt van een hydraulische katapult.
Vertrek Moray Firth op 23 juli 1948 op de voormiddag. Aankomst Rotterdam op 26 juli 1948. Hierna volgde een verlofperiode.

(foto 6233) HMS Venerable aan de kade in de haven van Plymouth. Dit vliegkampschap zou aldaar in dienst worden gesteld als Hr.Ms. Karel Doorman II. Deze foto ook eerder ontvangen onder fotonr. 2168 van Dirk Lamme (Ari Korteweg).

(foto 6230) Op 28 mei 1948 werd de overdacht van de HMS Venerable ondertekend door de commandant van de Venerable de captain M.H.Eveleghen en de eerste commandant van de nieuwe Hr.Ms. Karel Doorman de ktz F.J.Kist.

(foto 6225) De Engelse vlag wordt neergehaald en de Nederlandse vlag wordt voor de eerste keer gehesen aan boord van de nu Hr.Ms. Karel Doorman.

(foto 0085) De seiners Green en Kinnings (links) van HMS Venerable met de neergehaalde Engelse vlag wensen de seiners Reenen en Jansen (rechts) van Hr.Ms. Karel Doorman een goede vaart na het wisselen van de nationaliteitsvlaggen.
Foto ontvangen van Leo Pardoel.

(foto 6226) De commandant van HMS Venerable captain M.H.Evelegh (links) wenst de commandant van Hr.Ms. Karel Doorman de ktz F.J. Kist (rechts) een behouden vaart.

(foto 6229) Inspectie van de erewacht van mariniers door de vice-admiraal jhr. E.J. van Holthe aan boord van Hr.Ms. Karel Doorman tijdens de overname op 28 mei 1948 te Plymouth.

Dagelijkse orders voor zaterdag 29 mei 1948.

06.30 Overal - schaften - aardappelen schillen. 07.30 Baksgewijs z.i. Een ieder gekleed in daags blauw - Voor-loopplank en een achter-loopplank wegnemen. Kade schoonmaken - Toezien dat niemand meer iets op de kade deponeert Plm. 09.30 Meerrol. Voorlopige indeling: Div. A op de bak. Div. B. achteruit. Div. C. S.B.-hangaar-dek. Div. D. B.B.-hangaar-dek. C en D tussen schotten 79 en 91. Div. D. bemant de sloepen, die te water liggen.
09.45 Van de kant met behulp van sleepboten en loods.
Meerrol treedt ter plekke aan. Vlag blijft achteruit. “Kijkers” tijdens het vertrek treden aan op het vliegdek in volgorde: Achter achterlift, gewapende wacht en officieren: Voor de achterlift onderofficieren: dan de korporaals en manschappen (zie orderboek eerste officier hfdst. 21) Een ieder treedt aan op 2 gelederen.
Kapt.d.Marns. heeft toezicht. Bij front maken over S.B. maakt het geheel rechtsom keert. Sloepen varen mede. Front wordt gemaakt voor ieder schip dat de ensign voert.
Letten op Mount Wise. Komen in de sound ter anker voor S.B. anker.
Saluutbatterij is dan op post. Britse Natievlag is op slipsteek gehesen. Bij het ter anker komen valt het eerste schot van het saluut van 21 schoten voor de Britse vlag.
Na saluut Britse vlag neerhalen en weer op slipsteek hijsen.
Nadat het saluut door de Britse saluutbatterij is beantwoord, Saluut van 17 schoten voor de Britse Admiraal. Britse vlag opentrekken. Na saluut Britse vlag neerhalen. Bij beide saluten valt het eerste schot van de zijde waar Mount Wise is gelegen.
De officier van Artillerie is verantwoordelijk voor het hijsen en neerhalen van de Britse vlag (2 VKM.I art. 10).
Tijdens saluut front maken naar beide zijden. Officieren brengen de groet. Na de saluten achter-SB-valreep en commandantssloep strijken. Bemanning in Zondags tenue met witte muts. Vlag en wimpel op de sloep.
11.00 Cdt. van boord, voor afscheidsbezoek aan commander-in-chief; rollezen voor div. D en niet wachthebbende M.K. divisies.
Uitreiken zwemvesten. Na aan boord komst CDT. sloep en statietrap hijsen.
13.00 Anker op - Zeewacht. Div. B. heeft de achtermiddag.
17.00 Theewater.

Devenport, 23 mei 1948
a/b H.M.S. “VENERABLE”
De Eerste Officier,
De Kapitein-Luitenant ter zee

A.A. Fresco

Uit: Stella Maris 1948.

DE NIEUWE “KAREL DOORMAN”

Eindelijk kon dan door de intensieve medwerking van onze eigen mensen de “Venerable” in een fatsoenlijke staat worden overgedragen aan de Nederlandse marine.
Dagenlang was het op de oude “Doorman” een leven van jewelste vanwege de verhuizing naar de nieuwe “Doorman”. Wat er uit zo’n gevaarte tevoorschijn komt dat is niet te geloven.
Maar op 27 mei vertrokken de allerlaatste bewoners en werd het schip overgedragen aan de Maatschappij, die het van de Britse marine overneemt, om er weer een vrachtschip van te gaan maken.
28 mei 1948 de dag dat de “bruikleen Doorman” wordt ingeruild voor een Ëigen Doorman”.
08.45 uur de Hollandse en vroegere Engelse bemanning hebben hun plaats ingenomen op het vliegdek.
Engelese marine- en burgerautoriteiten arriveren alsmede de First Lord of the Admiralty (Minister van Marine) Viscount Hall of Cynon Valley, de Engelse Admiraal en onze Vice Admiraal Jhr. E.J. van Holthe. Nadat de militaire eerbewijzen waren gebracht trad de First Lord of the Admiralty naar voren om namens de Engelse Marine het schip in eigendom over te dragen aan Nederland.
Onder het spelen van beider Volksliederen werd de Engelse vlag neergehaald en de Nederlandse vlag gehesen.
Hierop aanvaardde Vice Admiraal Holthe het schip en gaf het de naam van “Karel Doorman”.
Vlootpredikant Ds. v.d.Giesen en Vlootaalmoezenier Schimmel hielden hierop een korte toespraak waarin zij Gods zegen afsmeekte voor schip en bemanning.
Vice Admiraal Holthe memoreerde in een korte toespraak de nauwe samenwerking tussen beide landen.
Tot slot sprak de Commandant van het schip Kolonel F.J.Kist de bemanning toe en vroeg om in goede verstandhouding en eensgezind met elkaar dit schip te dienen.
Het Nederlandse volk mag van ons verwachten dat wij onze dienst zo nauwgezet mogelijk zullen verrichten.
NU IS HET ONS SCHIP !
De Marine is een kostbaar schip rijker geworden waarop zij trots kan zijn.

G.Schimmel Vlam.

Uit KADOPOST van 15 mei 1948.

HET AFSCHEID VAN DE ‘OUDE’ KAREL DOORMAN.

Weet je nog toen we je haalden uit die “oude-rommel-baai”.
Daar bij Glasgow, in 46 waar het stil was en zo saai.

Weet je nog, dat we gingen varen. Ik meen het was de enige keer,
dat je slingerde en erg stampte daar bij Ierland in slecht weer.
Zodat in de hangar de olievaten rolden door het “Baksgewijs”.
En velen kneusden arm of benen. Ja je vroeg al gauw je prijs.

Toen dat oefenen met vliegen. Ach het ging soms toch wel goed.
Al hadden we dan weleens “crashen”. Er vloeide gelukkig geen bloed.

Dan die aankomst voor ‘t eerst in Holland, wat had je het toen zwaar.
Duizebdeb hebben je bekeken - altijd stond je daarvoor klaar.

De een vond je een pracht scheepje, de ander noemde je een “kist”.
Maar dat kwam omdat men je werkelijke afkomst niet wist.

Toen naar de “Oost” gevaren. Je werd een vrachtboot, anders niet.
Het was een reis niet te vergeten omdat je twee doden achterliet.

Een weet je nog in Kaapstad waar men zoiets als Hollands sprak.
Men zat al gauw in een familie. Iedfer voelde zich op zijn gemak.

Daar vertoonje je Hollands Glorie. En de indruk die achter liet,
zal men daar nooit vergeten. De Hollanders, denk ik, zeker niet.

Dan de reis naar het Noorden, reisje zonder geld op zak,
omdat Minister Lieftinck er zijn deviezen niet in stak.

Maar wat kan het jou ook schelen, je bracht ons overal naar toe.
Vroeg niet wat het alles kostte. Wat wist jij van dat geldgedoe.

Men organiseerde nog een feestje voor de bemanning op je dek.
Er kwam echter geen Noorse kijken wat stonden we toen voor gek.

Zo kwam de tijd tussen de palen in de haven van Rotterdam.
Dat je daar maanden lag te dromen zodat je lui werd oud en styram.

En nu is ‘t er van gekomen ze geven je terug, verloochenen jou.
Trots dat we je tweejaar kennen, is dat de beloning voor je trouw.

Maar, ouwe Karel het was echt nodig. Vergeef het ons, heus het moet.
Want, die andere is een “Echte”, misschien dat hij het ook goed doet.

Dus....Ouwe, we nemen afscheid van je je. Laten je hier het ga je goed.
Dank voor al het goede wat we op jou hebben ontmoet.

Als je ooit weereens gaat varen denk dan ook nog eens aan weleer.
Toen je nog vaarde voor de “Dutchies” - voor de Nederlandse-eer.

(foto 6202) Afbeelding welke werd gebruikt voor de eerste Kadoposten aan boord van de Doorman.
Afbeelding ontvangen van Kees Verkooijen.

Uit KADOPOST nummer 16 van 1 juli 1948.

VAN DE REDACTIETAFEL.

De maand Juni heeft vele indrukken en wederwaardigheden in ons scheepsleven gebracht. Het was wat je noemt een drukke maand en van belangstelling van buiten heeft het ons niet ontbroken.
Onze aankomst op 2 Juni j.l. In Rotterdam ging gepaard met een echt Hollands weertje: “...betrokken lucht, nu en dan opklarend, plaatselijk hier en daar een buitje....”
De officiële verwelkoming door de CZM (N) heeft dan ook niet plaats kunnen vinden en Zijne Hoogedelgestrenge heeft achter ons aan varend op de stampende “Queen Wilhelmina” de nieuwe aanwinst van de Marine kunnen bekijken.
De hartelijke ontvangst door de Ned.Pers bij de Berghaven mag zeker niet onvermeld blijven. Helaas werd de blijde stemming getemperd door het ongeval van de Heer Hollander van het dagblad “Trouw”, die bij een poging van de sleepboot om de heren van de Pers langszij te brengen een kaakfractuur opliep. Wij achten het gelukkig te kunnen vermelden, dat de Heer Hollander goed opknapt en wij hopen hem straks geheel hersteld nog eens aan boord te ontvangen.
Na het blijde weerzien van familieleden en kenissen volgden nog vele plichtplegingen en officiële bezoeken. Van de officiële autoriteiten, die ons schip bezochten noemen wij de Minister van Marine a.i. Luit.Kol. Fievez, de BDZ Luit.Adm. Helfrich en de CZM (N) Schout bij Nacht van Willinge.
Het Nederlandse publiek liet zich ook niet ombetuigd. De reportages van Ltz. Kleywegt in het Strijdkrachtenprogramma en de Persverslagen hadden de belangstelling danig opgewekt en tientallen verzoeken voor het bezichtigen van ons schip kwamen binnen, waaraan zoveel mogelijk werd getracht te voldoen. In totaal werden in Juni ongeveer 700 personen in groepsverband rondgeleid, waarbij niet zijn inbegrepen de individuele bezoekers van Officieren, Onderofficieren en Manschappen, die zeker een twee a driehonderd hebben bedragen. Bij de rondgang werd hoofdzakelijk gebruik gemaakt van wachtsvolk, dat zich naar wij vernemen op lofwaardige wijze van zijn taak heeft gekweten.
Ons vaar- en oefenschema bracht ons deze maand nog even bij de Engelse kust (Rosyth) en voorts in het vooral bij de ouderen zo bekende Nieuwediep. Wij zijn daar aldaar Vrijdag 25 Juni getuige geweest van de ontvangst van onze Prinses-Regentes en Prins Bernhard.
Onze bezigheden aan boord hebben zich deze maand bijna uitsluitend gericht op het opwerken van het schip. In het algemeen is “opwerken” niet de prettigste tijd en zo nu en dan kan men in onze gemeenschap nog wel eens een gezond potje kankeren horen.
Wij hoeven het niet te verbloemen, dat onze Korporaals in het bijzonder onze Manschappen weinig te spreken zijn over het gemis van een behoorlijke recreatieverblijf. Dit feis is zoals we weten bij de bevoegde instantie bekend en zal t.z.t. tot een oplossing gebracht worden. Wij hebben nu eenmaal een Engels type schip overgenomen en het vergt enige tijd er een schip naar Hollandse begrippen van te maken.

(foto 6232 ook 1335,1339 en 3304) De eerste aankomst in Nederland van de nieuwe Karel Doorman en hier ter hoogte van Hoek van Holland. Hierna zal het schip via de Nieuwe Waterweg koers zetten naar Rotterdam.

(foto 2166) De Doorman op de Nieuwe Waterweg op weg naar de haven van Rotterdam op 2 juni 1948. De nieuwe Karel Doorman voor het eerst in Nederland.
Foto ontvangen van Dirk Lamme (Ari Korteweg).

(foto 2163 en 2243) Hr.Ms. Karel Doorman vuurt saluutschoten af voor Prinses-regentes Juliana en ZKH Prins Bernhard aan boord van het Koninklijk jacht ‘Piet Hein’ in juni 1948. (zie ook foto hieronder)

Aan deze foto werd ook wel de volgende tekst verbonden:
Hr.Ms. Karel Doorman gepavoiseerd bij haar 1e aankomst in Nederland en geeft saluutschoten af voor het Koninklijk jacht met de standaard in top.
Foto NIMH, Foto ook ontvangen van Dirk Lamme (Ari Korteweg)
Dit is echter geen foto van de eerste aankomst, zie ook vorige foto’s mbt deze aankomst.

(foto 2172) Foto hierboven blijkt dus geen saluut bij eerste aankomst in Nederland, maar later bij vlootschouw op de rede van Texel op 25 juni 1948. (zie onderschrift krantenfoto).
Artikel uit Archief Leeuwarder Courant van 26 juni 1948

(foto 2242) Hr.Ms. Karel Doorman (voor de grote verbouwing) geeft over stuurboord saluutschoten af. Deze foto is ook op de rede van Texel tijdens de vlootschouw op 25 juni 1948. (zie voorgaande foto’s). Foto NIMH.